Một lô hàng, hai cách hiểu – Bạn đã từng rơi vào tình huống này chưa?
Bạn đã bao giờ đau đầu vì một lô hàng nhập khẩu không phải để kinh doanh nhưng vẫn bị “làm khó” ở cửa khẩu? Tưởng rằng chỉ cần khai báo đơn giản, nhưng cuối cùng doanh nghiệp lại mất thêm thời gian, chi phí, thậm chí bị xử phạt vì thủ tục không đúng loại hình.
Thực tế, nhập khẩu mậu dịch và nhập khẩu phi mậu dịch là hai khái niệm tưởng chừng đơn giản, nhưng nếu nhầm lẫn thì hậu quả lại không hề nhỏ. Đây chính là “nút thắt” mà nhiều doanh nghiệp, đặc biệt là SME và nhân viên logistics, thường gặp phải.
Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng giải mã sự khác biệt giữa hai loại hình nhập khẩu này, đồng thời chỉ ra những lưu ý quan trọng để doanh nghiệp không mắc sai lầm trong quá trình thông quan.
Phần 1: Định nghĩa và Đặc điểm cơ bản
Nhập khẩu mậu dịch là gì?
-
Là loại hình nhập khẩu phục vụ hoạt động kinh doanh, thương mại.
-
Mục đích: mua bán hàng hóa có giá trị thương mại rõ ràng.
-
Đối tượng áp dụng: Doanh nghiệp, tổ chức có đăng ký kinh doanh xuất nhập khẩu.
-
Ví dụ: Một công ty nhập khẩu 1.000 chiếc laptop từ Trung Quốc về để bán tại thị trường Việt Nam.
Nhập khẩu phi mậu dịch là gì?
-
Là loại hình nhập khẩu không nhằm mục đích kinh doanh thương mại.
-
Mục đích: dùng cho cá nhân hoặc tổ chức, không tạo ra doanh thu trực tiếp.
-
Các trường hợp phổ biến:
-
Quà biếu, quà tặng.
-
Hàng mẫu, hàng quảng cáo.
-
Hàng viện trợ nhân đạo.
-
Hàng hóa tạm nhập để sửa chữa, nghiên cứu.
-
-
Ví dụ: Một doanh nghiệp nhận 50 sản phẩm mẫu từ đối tác nước ngoài để thử nghiệm, không bán ra thị trường.
👉 Điểm chung: Cả hai đều là hoạt động nhập khẩu hợp pháp, nhưng sự khác biệt nằm ở mục đích sử dụng và thủ tục khai báo.
Phần 2: Phân biệt chi tiết giữa nhập khẩu mậu dịch và phi mậu dịch
Để dễ hình dung, dưới đây là bảng so sánh:
|
Tiêu chí |
Nhập khẩu mậu dịch |
Nhập khẩu phi mậu dịch |
|
Mục đích |
Kinh doanh, mua bán, thương mại | Không nhằm mục đích kinh doanh (quà biếu, hàng mẫu, sửa chữa, viện trợ) |
|
Căn cứ pháp lý |
Luật Thương mại, Luật Hải quan, Nghị định về quản lý ngoại thương | Luật Hải quan, các văn bản hướng dẫn phi mậu dịch (Tổng cục Hải quan) |
|
Thủ tục hải quan |
Phải mở tờ khai mậu dịch, hợp đồng ngoại thương, chứng từ thương mại | Tờ khai phi mậu dịch, chứng từ chứng minh mục đích phi thương mại |
|
Hồ sơ thường có |
Hợp đồng, Invoice, Packing List, C/O, vận đơn… | Công văn giải trình, thư tặng, phiếu gửi mẫu, hoặc giấy xác nhận liên quan |
|
Chính sách thuế |
Chịu đầy đủ thuế nhập khẩu, thuế VAT, thuế TTĐB (nếu có) | Có thể được miễn/giảm thuế trong một số trường hợp (quà tặng trong định mức, viện trợ) |
Phân tích sâu hơn:
-
Thủ tục hải quan:
-
Hàng mậu dịch yêu cầu bộ hồ sơ thương mại đầy đủ để chứng minh giá trị giao dịch.
-
Hàng phi mậu dịch thường đơn giản hơn, nhưng lại cần nhiều giấy tờ chứng minh mục đích phi thương mại (ví dụ: công văn xác nhận hàng viện trợ, thư tặng quà).
-
-
Chính sách thuế:
-
Mậu dịch: áp dụng chính sách thuế đầy đủ như hàng hóa kinh doanh.
-
Phi mậu dịch: tùy trường hợp, một số hàng có thể được miễn thuế (như quà biếu trong định mức 2 triệu đồng theo quy định của Tổng cục Hải quan).
-
-
Rủi ro khi khai sai:
-
Nếu khai hàng phi mậu dịch thành mậu dịch → phải nộp thuế đầy đủ, tốn chi phí.
-
Nếu khai hàng mậu dịch thành phi mậu dịch → có thể bị xử phạt, bị giữ hàng do gian lận thương mại
-
Phần 3: Những lưu ý quan trọng và rủi ro thường gặp
Sai lầm phổ biến:
-
Khai sai loại hình: Doanh nghiệp nhập hàng mẫu nhưng lại khai mậu dịch, dẫn đến bị tính thuế như hàng kinh doanh.
-
Hồ sơ không đầy đủ: Thiếu công văn giải trình mục đích phi mậu dịch, khiến hải quan yêu cầu bổ sung nhiều lần.
-
Nhầm lẫn trong chính sách thuế: Tưởng hàng quà biếu đều miễn thuế, nhưng thực tế chỉ trong định mức mới được áp dụng.
Lời khuyên cho doanh nghiệp:
-
Chuẩn bị hồ sơ đầy đủ ngay từ đầu: Với hàng phi mậu dịch, nên có công văn giải trình rõ mục đích, thư tặng, hoặc xác nhận của đối tác.
-
Nắm chắc quy định thuế: Không phải tất cả hàng phi mậu dịch đều miễn thuế. Cần tham khảo Biểu thuế nhập khẩu và quy định từ Tổng cục Hải quan.
-
Tìm đơn vị tư vấn uy tín: Nếu doanh nghiệp chưa có kinh nghiệm, nên nhờ đến dịch vụ hải quan chuyên nghiệp để tránh rủi ro phạt hành chính, chậm thông quan, hoặc tịch thu hàng
Kết luận: Hiểu đúng để đi đúng
Nhập khẩu mậu dịch và phi mậu dịch là hai loại hình khác nhau về bản chất, thủ tục và chính sách thuế. Doanh nghiệp cần phân biệt rõ để:
-
Khai báo chính xác.
-
Chuẩn bị hồ sơ hợp lệ.
-
Tránh rủi ro pháp lý và chi phí phát sinh không đáng có.
Một chuỗi cung ứng thông suốt bắt đầu từ khâu khai báo chính xác tại hải quan. Và việc hiểu rõ hai khái niệm này chính là chìa khóa giúp doanh nghiệp tiết kiệm thời gian, chi phí và đảm bảo tuân thủ pháp luật.
Việc xác định đúng loại hình nhập khẩu là bước đi đầu tiên và quan trọng để lô hàng của bạn thông quan suôn sẻ. Để đảm bảo mọi thủ tục được thực hiện chính xác và nhanh chóng, hãy tham khảo và liên hệ tới dịch vụ hải quan chuyên nghiệp tại Hoàng Lê!
Liên hệ ngay!
